De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds vaker zichtbaar. Hittestress, overbelasting van het riool en een afname van de biodiversiteit zijn hier voorbeelden van. Meer en meer mensen proberen daarom hun impact op het klimaat te verkleinen door duurzamer te leven. De tuin wordt nu vaak vergeten en dat is zonde. Juist in de tuin kan je meehelpen aan een klimaatvriendelijke en toekomstbestendige leefomgeving. In deze blog leggen we je daarom uit waaruit een duurzame tuin bestaat en welke opties er zijn.
Onderdelen van een duurzame tuin:
- Groen
- Halfverharding
- Bestrating
- Watermanegent
- Erfafscheiding
- Verlichting
Wat is een duurzame tuin?
In een duurzame tuin wordt rekening gehouden met de toekomst en is er ruimte voor groen, water en dieren. In de praktijk komt dat op het op volgende neer:
- Meer groen in de duurzame tuin brengen;
- Infiltreren van regenwater;
- Kiezen voor natuurlijke en/of circulaire materialen met een lange levensduur.
Dat klinkt eenvoudig, maar er zijn veel opties op de markt. We geven daarom de duurzaamste opties per tuinonderdeel op een rij.
Groen
- Gazon
- Circulair kunstgras
- Planten, bloemen en stuiken
Eerlijk is eerlijk, een groene tuin is het milieuvriendelijkst. Het zorgt voor minder wateroverlast tijdens hevige regen en verkoeling tijdens hete zomers. Daarnaast is een groene tuin goed voor de biodiversiteit. De bekendste groene bodembedekker is waarschijnlijk gazon. Een gazon is milieuvriendelijk en creëert ruimte in de tuin, maar is relatief onderhoudsintensief en kwetsbaar.
Kunststof of betonnen grasdallen maken het gazon stabieler, waardoor een groene parking, oprit of wandelpad mogelijk is. Een andere optie is kunstgras, een product dat over het algemeen niet als duurzaam bekend staat. Dit komt omdat kunstgrasmatten vaak bestaan uit meerdere lagen plastic en slecht water doorlaten. De nieuwe generatie kunstgras wordt gemaakt van >80% gerecycled plastic en is 100% recyclebaar. In combinatie met een infiltratiesysteem is eco-kunstgras dus een goede optie wanneer kunstgras de voorkeur heeft in de duurzame tuin.
Planten, bloemen en struiken zijn ook belangrijk in een duurzame tuin, want deze dragen bij aan de biodiversiteit en maken de tuin klimaatbestendig. Een stenen plantenbak of verhoging van muurblokken heeft een mooie uitstraling en is duurzaam. Kies bij voorkeur voor muurblokken van beton met een het Milieukeur of DUBOkeur, want die gaan lang mee en belasten het milieu minder tijdens de productie.
Halfverharding
- Olivijn halfverharding
- Boomschors
- Schelpen
Een groene tuin is dus het milieuvriendelijkst, maar vaak is verharding toch nodig voor de oprit, het terras en looppad. In de regel is 40% verharding acceptabel voor een duurzame tuin. In het meest ideale scenario bestaat deze verharding uit halfverharding of waterpasserende bestrating. Halfverharding is voornamelijk geschikt voor opritten, parkeerplaatsen en looppaden. Het voordeel van halfverharding is dat het zeer waterdoorlatend en financieel aantrekkelijk is.
Onze favoriet is Olivijn als het gaat om halfverharding. Olivijn is namelijk een natuurlijk product en neemt daarnaast ook CO2 op. Naast Olivijn is boomschors erg geschikt voor een milieuvriendelijke, duurzame tuin. De schors beschermt de bodem tegen extreme weersomstandigheden en het werkt effectief tegen onkruid.
GREENSAND OLIVIJN:
Olivijn is een mineraal dat overal op aarde voorkomt. Olivijn stenen en olivijn zand verweren zoals ijzer verweert in roest. Het reageert bij de verwering met CO2 en water en zet die stoffen om tot magnesium, silicaat, en bicarbonaat. Die stoffen zijn niet schadelijk voor het milieu en bindt het CO2 dusdanig dat het niet kan vrijkomen. Olivijn neemt maar liefst 1 maal zijn eigen gewicht aan CO2 op en het werkt ontzurend voor de aardbodem, doordat magnesium een goede kalkvervanger is. Een gezond product voor de lucht en bodem dus!
Bestrating
- Waterpasserende bestrating
- Vlonders van houtcomposiet
Toch liever bestrating? Kies dan voor een waterpasserende tegel. Er zijn veel verschillende maten en soorten op de markt, maar betonnen tegels met het Milieukeur of DUBOkeur zijn het milieuvriendelijkst. Er zijn modellen die opgevuld moeten worden met split of gras en er zijn tegels die enkel een bredere voeg hebben. Welke tegel past bij de tuin is afhankelijk van het gebruiksdoeleinde. Voor opritten en parkeerplaatsen zijn bijvoorbeeld grastegels zeer geschikt. Een terras heeft meer baat bij een tegel met een brede voeg.
Naast halfverharding en bestrating zijn houten vlonders ook populair voor de duurzame tuin. Onze ervaring is dat vlonders snel groen en glad worden en niet lang meegaan. Wij kiezen daarom liever voor houtcomposiet, een restmateriaal van hout met gerecycled kunststof. Houtcomposiet heeft door de kunststof toevoeging een langere levensduur en vereist minder onderhoud dan hout.
WATERPASSERENDE BESTRATING:
Waterpasserende bestrating is bestrating waarlangs regenwater wegzakt in de grond. Het is een prachtige oplossing om grote hoeveelheden regenwater op te vangen. Zo wordt tijdens stortbuien het riool ontlast en blijft het grondwaterpeil in stand. Waterpasserende straatstenen hebben alleen nut wanneer de bodem het water ook op kan nemen. De ondergrond, fundering, straatlaag en zelfs het voegmateriaal hebben invloed op de waterdoorlatendheid. Kijk daarom ook naar de deze lagen. Wij hanteren drie verschillende adviezen afhankelijk van de waterdoorlatendheid van de bodem van de duurzame tuin:
A. Volledige infiltratie mogelijk
In gebieden met zandbodem infiltreert water vrijwel direct in de bodem. Er is enkel een voegmateriaal, een straatlaag en boven fundering nodig.
B. Gedeeltelijke infiltratie
Löss- en veenbodems hebben meer tijd nodig voor infiltratie. Een extra laag fundering zorgt voor meer buffer. In de fundering kan een vertraagde afvoerbuis aangebracht worden waardoor water niet te lang in de fundering blijft. Deze buis kan op nabijgelegen sloten, infiltratievoorzieningen, regenwaterriolen of een wadi aangesloten worden.
C. Geen infiltratie
In gebieden met kleibodem wordt water nauwelijks tot niet geïnfiltreerd. Breng daarom een vertraagde afvoerbuis in de onderste laag van de fundering aan. Ook deze buis kan op nabijgelegen sloten, infiltratievoorzieningen, regenwaterriolen of een wadi aangesloten worden.
Watermanagement
- Regenton
- Infiltratiekratten
- Rainbloxx
- Grindkoffer
- Regenwatervijver
- Wadi
Regenwater verdwijnt vaak in het riool en dat is zonde. Het is daarom belangrijk om na te denken over het watermanagement in de tuin. Een eenzijdig advies voor waterbeheer is er niet, want geen tuin is hetzelfde. Er zijn meerdere opties op de markt voor verschillende tuinontwerpen en bodems. De regenton is misschien wel de bekendste. Een regenton wordt op de regenpijp aangesloten waardoor het regenwater herbruikbaar is.
Een bekend afwateringsproduct, waar ook vaak subsidie voor wordt gegeven, is de infiltratiekrat. Een infiltratiekrat slaat ondergronds regenwater op en laat het daarna vertraagd wegzakken in de bodem. Deze optie is erg geschikt onder bestrating, maar minder geschikt onder groen. De krat trekt namelijk het water uit de bovenste laag van de bodem. Rainbloxx daarentegen neemt water op, maar laat dit ook naar boven los. Dit infiltratiesysteem is daarom juist geschikt om te plaatsen onder het gazon, een haag of bloemenperk.
Een meer zichtbare afwateringswijze is een grindkoffer met olivijn en geotextiel. Dit is eenvoudig aan te leggen en kan ook erg mooi staan in de tuin. Tot slot zijn een regenwatervijver en een wadi mooie opties voor afwatering, doordat ze ook natuurlijk leefgebied vormen voor flora en fauna.
Erfafscheiding
- Haag
- Betongaas schutting
- Wilgentenen schutting
- Houten schutting
Erfafscheiding zorgt voor privacy en maakt de tuin tot een geheel. Een haag is de milieuvriendelijkste optie, maar dit vergt vrij veel arbeid. Een betongaas schutting met begroeiing is minder arbeidsintensief, maar nog steeds een mooie optie die bijdraagt aan de biodiversiteit. Zet die schutting op houten palen met gelakte stalenpaalhouders en je hebt een schutting die jaren meegaat. Door heidematten tegen het gaas te monteren is er ook al voldoende privacy tot de begroeiing volledig is.
Liever geen groene schutting? Dan biedt een wilgentenen mogelijk een uitkomst. De levensduur van de schutting is met 8 tot 10 jaar relatief gezien korter, maar het is wel een ecologisch verantwoorde optie. Houten schuttingen zijn juist populair door hun lange levensduur. Het is iets minder milieuvriendelijk dan de eerder genoemde opties, maar met de juiste houtkeus een te overwegen optie.
MILIEUVRIENDELIJK HOUT:
Hout is een natuurlijk product, maar niet elke houtsoort is daarom milieuvriendelijk. Een duurzame keus voor hout hangt af van de herkomst, levensduur en toepassing.
Hout met een FSC of PFEC keurmerk wordt gewonnen uit verantwoord beheerde bossen. Kies bij voorkeur voor gekeurd hout van Europese afkomst. Europees hout hoeft minder ver vervoerd te worden waardoor minder fossiele brandstoffen nodig zijn.
Naast herkomst speelt ook de levensduur van de houtsoort mee. Met duurzaam hout wordt over het algemeen hout met een lange levensduur bedoelt. Een duurzaamheidsklasse zegt iets over de resistentie van onbehandeld hout tegen insecten, schimmels, uitdrogen en houtrot. De levensduur van hout kan aanzienlijk verlengt worden door het te behandelen en op de juiste manier te monteren.
|
Klasse |
Duurzaamheid | Levensduur |
|
1 |
Zeer duurzaam | 25 jaar en langer |
|
2 |
Duurzaam | 15-25 jaar |
|
3 |
Matig duurzaam | 10-15 jaar |
|
4 |
Weinig duurzaam | 5-10 jaar |
|
5 |
Niet duurzaam | Minder dan 5 jaar |
Een milieuvriendelijke keuze voor hout hangt tot slot ook samen met de toepassing ervan. Kies voor een houtsoort die geschikt is voor de klus. Voor binnen gebruik voldoet grenen of vuren hout prima. Dit hout is beperkt bestand tegen vocht, maar beter voor het milieu omdat deze bomen snel groeien en er dus minder ontbossing nodig is. Buiten heeft het hout vaak meer te voorduren en is een hogere duurzaamheidsklasse nodig.
Thermisch gemodificeerd hout is nog niet erg bekend in tuinwereld, maar een zeer goede optie. Thermowood, zoals het ook genoemd wordt, wordt gemaakt van zachtere houtsoorten zoals bijvoorbeeld vuren en grenen, maar heeft een veel langere levensduur. Het zachte hout wordt namelijk in een zuurstofarme omgeving tot 200 graden verhit, waardoor het vocht en de schimmels verdwijnen. Deze behandeling verandert de eigenschappen van het hout, waardoor het zeer geschikt wordt gevelbekleding en schuttingen.
Naast thermowood zijn ook hardere Europese houtsoorten een milieuvriendelijke optie. Afhankelijk van de toepassing kan onbehandeld robinia-, kastanje-, eiken- of Douglas hout een goede optie zijn voor de klus. Tot slot is steigerhout een milieuvriendelijke houtsoort dat voor zowel binnen, als buiten gebruikt kan worden. Steigerhout is gebruikt vurenhout uit de bouw en dus een gerecycled product.
Verlichting
- Solarverlichting
- 12 volt verlichting
Tuinverlichting zorgt voor vaker en langer tuingenot. Meestal denkt men aan solarverlichting voor de duurzame tuin, maar dit heeft niet onze voorkeur. Solarlampen werken individueel en de kwaliteit ervan valt nog niet altijd te garanderen. Kies liever voor kwalitatief goede 12V-verlichting. Deze verlichting werkt met een transformator, kabels en ledverlichting. Het 12V-systeem heeft een lange levensduur en is veiliger voor mens en dier door de lage spanning. Dat de verlichting met een app ingesteld en bediend kan worden is ook een groot voordeel. Zo wordt de verlichting alleen geactiveerd wanneer dit wenselijk is en verspilt het geen energie.
PERSOONLIJK ADVIES
Wil je onze opties voor de duurzame tuin bekijken en ontvang je graag persoonlijk advies? Kom dan eens naar onze showtuin aan de Oude Telgterweg 290 in Ermelo. Wij hebben ook regelmatig interessante aanbiedingen en kortingen. Onze specialisten beantwoorden graag je vragen. De koffie staat klaar!
